Chủ sở hữu xe mô tô, xe gắn máy chế tạo từ 5 năm trở lên bắt buộc phải mang xe đi kiểm định khí thải tại các trung tâm đăng kiểm.
Theo Thông tư 47/2024 của Bộ Giao thông Vận tải, xe mô tô, xe gắn máy có tuổi đời dưới 5 năm được miễn kiểm định khí thải. Xe từ 5 đến 12 năm tuổi phải kiểm định hai năm một lần, còn xe trên 12 năm tuổi phải kiểm định hàng năm.
Trường hợp xe mô tô, xe gắn máy trong cơ sở dữ liệu không có thông tin về ngày xuất xưởng thì tính từ ngày 31/12 của năm chế tạo xe. Giấy chứng thực kiểm định khí thải sẽ được Cục Đăng kiểm Việt Nam cấp.
Khi đi kiểm định, chủ xe cần xuất trình một trong các giấy tờ: bản chính chứng thực đăng ký xe; bản sao có chứng thực hoặc bản sao điện tử được chứng thực từ bản chính chứng thực đăng ký xe; bản chính giấy hẹn cấp chứng thực đăng ký xe.
Cơ sở đăng kiểm sẽ đối chiếu thông tin xe trên phần mềm quản lý với chứng thực đăng ký. Xe không trùng khớp sẽ bị từ chối. Nếu đạt tiêu chuẩn, xe sẽ được kiểm định và cấp chứng thực điện tử được tích hợp dữ liệu với tài khoản định danh điện tử của chủ xe.
Thông tư 47/2024 có hiệu lực thi hành từ 1/1/2025, tuy nhiên thay mặt Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết đây chưa phải là thời gian bắt đầu thi hành kiểm định khí thải xe máy tại các cơ sở đăng kiểm xe cơ giới.
Các thành phố lớn bị ô nhiễm do phát thải xe máy. Ảnh: Ngọc Thành
Luật Giao thông đường bộ đã quy định việc kiểm định khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy. Tuy nhiên, để thi hành quy định này, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang kết hợp với Bộ Giao thông Vận tải xây dựng lộ trình chi tiết, bao gồm thời gian bắt đầu thi hành, đối tượng áp dụng và mức phí kiểm định. Hiện nay, lộ trình này chưa được hoàn thiện và trình Chính phủ phê duyệt.
Hiện có trên 70 triệu môtô, xe máy đăng ký lưu hành tại Việt Nam, trong đó hơn 45 triệu đang được người dân sử dụng hàng ngày. Theo Bộ Giao thông Vận tải, xe máy là nguồn phát thải ô nhiễm lớn nhất, nhưng chưa được kiểm soát vì Luật Giao thông đường bộ năm 2008 chưa quy định.
Từ năm 2010, Chính phủ đã giao Bộ xây dựng lộ trình chi tiết về kiểm soát khí thải xe máy. Hai thành phố lớn Hà Nội, TP HCM được giao hoàn thiện mạng lưới cơ sở kiểm định, mục tiêu đến năm 2015 có 80-90% lượng xe máy được kiểm định tiêu chuẩn khí thải.
Dù vậy đến nay việc kiểm soát khí thải xe máy vẫn chưa được triển khai, trong khi số lượng xe máy tại các thành phố lớn tăng nhanh. Năm 2023, cả nước đăng ký mới hơn 2,4 triệu môtô, xe máy, nâng tổng số xe máy lên 74 triệu.
