Tham dự buổi làm việc có thay mặt lãnh đạo Cục Nghệ thuật trình diễn (NTBD), Cục Du lịch quốc gia, Cục Văn hóa cơ sở, Cục Hợp tác quốc tế, Cục Điện ảnh, Ban Quản lý Làng Văn hóa- Du lịch các dân tộc Việt Nam, lãnh đạo các Nhà hát thuộc Bộ và các Cục, Vụ liên quan.
Những thành tựu vượt bậc của NTBD
Phát biểu định hướng buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, năm 2024, nghệ thuật trình diễn là lĩnh vực có nhiều khởi sắc, được truyền thông đánh giá là điểm sáng của văn hóa nghệ thuật nước nhà nhiều hoạt động ‘bùng nổ” góp phần khơi dậy, đưa ngành NTBD trở nên ngành CNVH quan trọng.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng phát biểu tại buổi làm việc
Theo Bộ trưởng, trong năm 2025, để đạt được yêu cầu tăng trưởng CNVH, góp phần đưa tăng trưởng lên 8% trong đó, CNVH NTBD phải hoàn thiện thể chế, tổ chức các sự kiện, thông qua NTBD hoàn thiện đề án quốc tế hóa văn hóa Việt Nam.
“Trong bối cảnh chung là sắp xếp bộ máy sao cho hoạt động hiệu năng, hiệu quả, nâng cao chất lượng nghệ sĩ, tất cả các đơn vị phải sắp xếp lại, tự chủ, tinh gọn, chúng ta phải thay đổi tư duy, cách tiếp cận. Các đơn vị nghệ thuật phải làm gì, tại buổi làm việc, lãnh đạo các đơn vị, nhà hát phải hiến kế, đề xuất ý tưởng để nghệ thuật biểu diễn thực sự có những đóng góp hiệu quả, đem lại doanh thu”- Bộ trưởng yêu cầu.
Bộ trưởng cũng yêu cầu, trên cơ sở khai thác nguồn lực từ kinh phí đặt hàng và Quỹ tăng trưởng du lịch, cần đưa NTBD thành sản phẩm văn hóa, sản phẩm du lịch.
Theo báo cáo của Cục Bản quyền tác giả, thời gian qua, CNVH đã mang lại giá trị gia tăng, đóng góp cho nền kinh tế, thể hiện là nhóm ngành có lợi thế quốc gia của Việt Nam, góp phần tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và quảng bá hình ảnh Việt Nam với thế giới.
Đặc biệt trong nghệ thuật trình diễn, các hoạt động trình diễn đang từng bước được đổi mới, đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật càng ngày cao của quần chúng, càng ngày có nhiều chương trình được chế tạo dựa trên việc khai thác các giá trị văn hóa truyền thống.
Góp vào bức tranh tươi sáng của NTBD trong năm 2024 có thành tựu không nhỏ của các Nhà hát thuộc Bộ VHTTDL. Theo thay mặt các rạp hát thông tin, thông qua trình diễn, hợp tác, bán vé, Nhà hát Tuổi trẻ thu về khoảng 8,5 tỷ đồng; Liên đoàn Xiếc Việt Nam 14 tỷ đồng; Nhà hát Múa rối Việt Nam 16 tỷ đồng; Nhà hát Nghệ thuật đương đại Việt Nam 25 tỷ đồng; Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam có doanh thu 30 tỷ đồng…
Cùng với đó, các chương trình âm nhạc với quy mô lớn và ngày được đầu tư, tổ chức định kỳ. Những thành phố mơ màng, Genfest, HAY Glamping Music Festival, Lễ hội âm nhạc quốc tế Hò Dô, các show của các nghệ sĩ nổi danh như Hà Anh Tuấn, Đen Vâu, Vũ… đã mang những sản phẩm âm nhạc và nghệ thuật trình diễn chất lượng đến công chúng.
Trong năm 2023 – 2024, các chương trình như Chị đẹp đạp gió, rẽ sóng; Chị đẹp đạp gió; Anh trai vượt ngàn chông gai; Anh trai say hi được đánh giá là các chương trình truyền hình thực tại về âm nhạc thay đổi xu hướng tiêu khiển của khán giả Việt.
Sau khi phát sóng, hiệu ứng của chương trình bùng nổ khiến nhiều người choáng ngợp, tạo ra trào lưu yêu thích và ủng hộ các “thần tượng nội địa”. Nhiều concert với quy mô lớn do người Việt đầu tư, chế tạo và dàn dựng được tổ chức, lôi cuốn hàng nghìn khán giả, mang lại doanh thu hàng trăm tỷ đồng; đánh dấu bước đột phá của lĩnh vực nghệ thuật trình diễn nói chung, lĩnh vực âm nhạc nói riêng.
Các loại hình mới như chương trình trình diễn thực cảnh, tái hiện lại nét văn hóa hoặc một những năm lịch sử đã góp phần đưa văn hóa Việt lại gần hơn với thế giới; phát huy tối đa giá trị văn hóa và giữ gìn bản sắc dân tộc; tạo thêm sản phẩm đặc sắc cho du lịch văn hóa của các địa phương.
Các ngành CNVH Việt Nam sẽ tăng trưởng theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, ứng dụng khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Phát triển các ngành CNVH nằm trong tổng thể các chiến lược, quy hoạch quốc gia.
Phát triển các ngành CNVH góp phần tăng cường sức mạnh mềm quốc gia, xây dựng và nhấn mạnh nhãn hiệu đối với các sản phẩm CNVH chất lượng cao và mang bản sắc văn hóa Việt Nam. Huy động hiệu quả nguồn xã hội hóa để thúc đẩy sự tăng trưởng của các ngành CNVH.
Cùng với đó, những năm đến năm 2030, các sản phẩm CNVH của Việt Nam phải đáp ứng thị trường tiêu dùng trong nước, tăng trải nghiệm, tiêu dùng của người dân, xuất khẩu ra thị trường quốc tế. Giai đoạn đến năm 2045, tăng cường xuất khẩu các sản phẩm CNVH của Việt Nam ra thế giới, tăng cao sức cạnh tranh của các sản phẩm CNVH Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Toàn cảnh buổi làm việc
Đối với lĩnh vực nghệ thuật trình diễn, định hướng ưu tiên được đưa ra là tăng trưởng loại hình âm nhạc trẻ, đương đại và một số loại hình nghệ thuật truyền thống phù hợp với nhu cầu, thị hiếu của công chúng. Ứng dụng công nghệ hiện đại trong âm nhạc và một số loại hình nghệ thuật trình diễn truyền thống để tăng giá trị trải nghiệm cho công chúng, khách du lịch trong nước và quốc tế.
Đồng thời, tăng cao chất lượng, số lượng và quy mô các chương trình trình diễn âm nhạc đáp ứng nhu cầu của thị trường, từng bước tạo dựng nhãn hiệu trong khu vực và trên thế giới.
Hình thành cộng đồng công chúng yêu nhạc văn minh; nghệ sĩ có trách nhiệm với nghề nghiệp, ý thức trách nhiệm đối với các sản phẩm sáng tạo để tôn vinh các giá trị văn hóa Việt Nam.
Tại buổi làm việc, các đơn vị nêu những nhiệm vụ cần làm trong năm 2025 đồng thời cam kết trách nhiệm thi hành với Bộ trưởng. Theo đó, phải chủ động, tích cực, tăng cao chất lượng các tác phẩm nghệ thuật, đưa các tác phẩm thành sản phẩm du lịch. Cùng với đó là chủ động kết nối, mở rộng thị trường, xuất khẩu sản phẩm văn hóa, đem lại nguồn thu.
Sau khi lắng nghe các đơn vị liên quan cùng khối rạp hát trình bày báo cáo, Thứ trưởng Tạ Quang Đông đánh giá thời gian qua, các rạp hát thuộc Bộ đã chủ động khắc phục một số khó khăn, tăng trưởng các chương trình nghệ thuật trình diễn nhằm đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật càng ngày cao của người dân, khách du lịch trong và ngoài nước.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Tạ Quang Đông cũng chỉ rõ, các rạp hát đang đối mặt với việc bị “gãy” một số khâu, trong đó có việc thiếu nhân lực trẻ, đội ngũ sáng tạo, kỹ thuật.
Thứ trưởng đề nghị các rạp hát phải chủ động, tích cực tham vấn trong tháo gỡ khó khăn; đổi mới tư duy khi đưa các sản phẩm nghệ thuật đến với khách du lịch, đặc biệt là khách du lịch quốc tế.
Thứ trưởng Tạ Quang Đông phát biểu tại buổi làm việc
Thứ trưởng nêu rõ, muốn có các sản phẩm nghệ thuật chất lượng, rất phải có thêm “vốn mồi” để tăng chất lượng khâu dàn dựng, rồi mới tính đến “bán” sản phẩm. Do đó, Thứ trưởng mong muốn sẽ có thêm nhiều nguồn lực để thúc đẩy hợp tác giữa ngành nghệ thuật trình diễn và du lịch.
Theo Thứ trưởng Hồ An Phong, nghệ thuật trình diễn đang trợ giúp đắc lực cho tăng trưởng CNVH Việt Nam. Với tăng trưởng ngành nghệ thuật trình diễn và CNVH, phải chú trọng đến những từ khóa tư duy, cách làm, sản phẩm văn hóa và xuất khẩu văn hóa.
Các đơn vị cần trợ giúp nhau, họp bàn để đưa ra các biện pháp đẩy mạnh truyền thông, quảng bá, xuất khẩu văn hóa, bảo vệ bản quyền; coi các sản phẩm văn hóa, nghệ thuật là nguồn lực quan trọng để tăng trưởng du lịch, đem lại các lợi ích về tăng trưởng kinh tế – văn hóa – xã hội.
Đưa sản phẩm văn hóa thành sản phẩm du lịch
Phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đánh giá, năm 2024 được coi là năm “bùng nổ” của lĩnh vực nghệ thuật trình diễn. Nghệ thuật trình diễn phục vụ hiệu quả các nhiệm vụ chính trị; được truyền thông rộng rãi, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng CNVH.
Trên cơ sở những kết quả đã đạt được, Bộ trưởng nhắc mạnh ngành nghệ thuật trình diễn cần tiếp tục là một trong những ngành chủ lực, giúp CNVH tăng trưởng; phấn đấu các ngành CNVH đóng góp 8% GDP của cả nước theo Nghị quyết của Quốc hội.
Thứ trưởng Hồ An Phong phát biểu tại buổi làm việc
Để làm được điều này, Bộ trưởng chỉ rõ phải sớm hoàn thiện thể chế trong lĩnh vực nghệ thuật trình diễn và CNVH. Hiện nay, nghệ thuật trình diễn chưa có luật điều chỉnh mà chỉ có nghị định. Chiến lược tăng trưởng các ngành CNVH Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm năm 2045 cũng đang trong những năm xây dựng, lấy ý kiến và hoàn thiện. Việc hoàn thiện thể chế sẽ giúp khơi thông điểm nghẽn, kiến tạo sự tăng trưởng bền vững.
Sau khi hoàn thiện thể chế, chiến lược, Bộ trưởng yêu cầu phải có kế hoạch hành động. Hành động phải quyết liệt, “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, có sự đổi mới về tư duy và cách tiếp cận vấn đề. Các biện pháp tăng trưởng phải thu về được những kết quả chi tiết. Khi có nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia về tăng trưởng văn hóa những năm 2025-2035, phải phân bổ hợp lí, sử dụng hiệu quả để tăng trưởng các lĩnh vực nêu trên.
Cùng với đó, Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị phải huy động nguồn lực, trợ giúp, tạo điều kiện cho các đoàn nghệ thuật, xí nghiệp tổ chức sự kiện tư nhân tham dự vào quá trình nghiên cứu, hướng tới xuất khẩu văn hóa, đặc biệt ở các loại hình nghệ thuật như xiếc và múa rối. Những chương trình nghệ thuật khi trình diễn ở nước ngoài phải mang đậm bản sắc, có sự tính toán kỹ về thị trường.
Cục trưởng Cục NTBD Nguyễn Xuân Bắc phát biểu tại buổi làm việc
Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Hà Văn Siêu phát biểu tại buổi làm việc
Trước mắt, Bộ trưởng gợi mở phải tụ hợp vào những thị trường có đông người Việt Nam sinh sống, tổ chức ở các quốc gia Việt Nam đã ký kết văn kiện hợp tác về văn hóa; tổ chức đàm phán với các nước trên ý thức có qua, có lại, hài hòa về lợi ích; quốc tế hóa văn hóa Việt Nam đi đôi với bảo tồn văn hóa truyền thống thông qua các chương trình nghệ thuật chất lượng.
Trong hợp tác giữa nghệ thuật và du lịch, Bộ trưởng cho hay, mỗi rạp hát phải chọn lọc sản phẩm tinh túy nhất, sâu sắc, trở nên điểm mới trong năm. Chủ động hợp tác với các đơn vị để đưa sản phẩm văn hóa thành sản phẩm du lịch.
Bà Nguyễn Thị Quỳnh Trang- Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật Đương đại Việt Nam phát biểu tại buổi làm việc
Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam Tống Toàn Thắng chia sẻ về các dự án trong năm 2025
“Chúng ta phải có được các chương trình nghệ thuật, vở diễn đặc sắc để biểu diễn thường xuyên tại các điểm đến du lịch được du khách ưa thích như Làng Văn hóa- Du lịch các dân tộc Việt Nam; phối hợp với các tập đoàn có điểm đến du lịch để đưa những sản phẩm văn hóa đến những địa chỉ này, nâng cao trải nghiệm cho du khách”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhắc mạnh.
Về thi hành Nghị quyết 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII liên quan đến “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, Bộ trưởng yêu cầu các rạp hát phải tinh gọn bộ máy theo hướng hiệu lực, hiệu quả, khơi dậy ý thức góp sức của văn nghệ sĩ.
Mượn lời tựa trong cuốn sách mà Tổng Bí thư Tô Lâm tặng, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng chia sẻ: “Tổng Bí thư Tô Lâm viết, nghệ thuật khơi dậy những sáng tạo và khát vọng cao đẹp, góp phần thúc đẩy sự phát triển của xã hội”- tôi muốn nói hãy khơi dậy những khát vọng cao đẹp để đóng góp vào sự tăng trưởng của ngành CNVH. Hãy lay động trái trim của văn nghệ sĩ, văn nghệ sĩ cũng phải thấy được trách nhiệm của mình để đóng góp vào sự nghiệp tăng trưởng nghệ thuật trình diễn cũng như CNVH”.
Bộ trưởng cũng yêu cầu, cuối tháng 2/2025, Cục NTBD phải chủ trì Hội nghị báo cáo tổng thể về kế hoạch triển khai, phân bố nguồn lực, thúc đẩy NTBD đóng góp vào CNVH./.
